Oriëntatie van studenten en starters op de arbeidsmarkt

Oriëntatie van studenten en starters op de arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt neemt toe, maar studenten blijken hier niet volledig van op de hoogte. Studenten blijken namelijk onnodig pessimistisch over de zoekperiode naar een baan: een derde denkt binnen twee maanden een baan te vinden, terwijl bijna 70% van de starters binnen twee maanden een baan gevonden heeft.

 

Daarnaast geeft het idee op zoek te moeten naar een baan studenten veel stress, vooral vrouwen zijn hier gevoelig voor. Technische studenten maken zich het minst zorgen over het vinden van een baan die aansluit bij de opleiding, wat ook terecht is, gezien het tekort aan technische mensen op de arbeidsmarkt.

 

Ons onderzoek

TKMST heeft in samenwerking met Qompas onderzoek gedaan naar het carrièrekeuzegedrag van studenten en starters, naar hun visie op de arbeidsmarkt en naar hoe zij zich oriënteren op hun toekomstige baan. We hebben het gedrag en de kijk op de arbeidsmarkt van studenten vergeleken met hoe starters zich georiënteerd hebben en met wat starters belangrijk vinden. In het onderzoek is specifiek de mening uitgevraagd van studenten in de laatste fase van hun studie en hebben we starters met maximaal drie jaar werkervaring ondervraagd.

 

Oriënteren begint al vroeg

Uit ons onderzoek blijkt dat studenten al vroeg beginnen met het oriënteren op de arbeidsmarkt. Het grootste deel begint twee jaar of zelfs langer van tevoren met het bekijken van vacatures, het bezoeken van evenementen of het volgen van werkgevers om zich een beeld te vormen van de arbeidsmarkt en zich voor te bereiden op het leven na de studie. Waar studenten twee jaar of langer van tevoren beginnen, gaven starters aan dat zij een half jaar van tevoren pas begonnen met oriënteren. 

 

Hbo'ers oriënteren zich tijdens hun stage

Voor de oriëntatie op de arbeidsmarkt gebruiken studenten en starters verschillende kanalen. LinkedIn wordt door zowel studenten als starters veelvuldig gebruikt, gevolgd door vrienden en bekenden. Hbo’ers gebruiken hun stage om zich een beeld te vormen van de arbeidsmarkt. Starters met een baan gaven vaker aan dat zij vacaturewebsites en carrièreplatforms gebruikten bij het zoeken naar een baan dan studenten en starters zonder baan. Technische studenten gebruiken vaker bedrijvendagen dan studenten met een andere studierichting. Het grootste deel van de starters gaf aan via hun eigen netwerk een baan te hebben gevonden. 

 

Het draait om inhoud, niet om uiterlijk

De inhoud van de baan is voor zowel studenten als starters de belangrijkste reden om voor een werkgever te kiezen. Ruim twee derde vindt doorgroeimogelijkheden belangrijk. Bijna 70% wil graag opleidingsmogelijkheden, net als leuke collega’s. Opvallend is dat de optie op een vast contract voor 35% van de studenten en 41% van de starters een keuzemotief is, terwijl een flexcontract student en starter niet overhaalt om voor een werkgever te kiezen. Salaris is onder studenten en starters niet het belangrijkste keuzemotief: we vinden het salaris terug op plaats 5. Een groot deel van de wo-starters miste vaardigheden/kennis in aansluiting op hun eerste baan (60%). Onder hbo’ers was dit aandeel minder groot (48%). Het gaat daarbij voornamelijk om inhoudelijke en praktijkgerichte kennis.

 

Hoezo lui?

Een actueel thema is de toegenomen druk op studenten om naast je studie bezig te zijn met andere activiteiten (de Volkskrant, 2017). Wo-studenten zijn actiever naast de studie dan de hbo’ers. Vrouwen geven vaker aan dat geld verdienen een belangrijke reden is om nevenactiviteiten te doen naast de studie. Ook geven studenten aan dat zij nevenactiviteiten doen om zichzelf te ontwikkelen. Activiteiten naast de studie kunnen leiden tot studievertraging. Dit is dan ook een veelgenoemde reden voor studievertraging, vooral onder wo’ers (wo 66%, hbo 37%). Hbo’ers lopen over het algemeen minder studievertraging op dan wo’ers. Zo verwacht ruim de helft van de hbo-studenten geen vertraging op te lopen, terwijl dit bij wo-studenten nog geen 30% is. Technische studenten en studenten met een juridische achtergrond lopen de meeste vertraging op.

 

En achteraf?

Wo’ers zijn vaker tevreden met hun studiekeuze dan hbo’ers. Starters zijn achteraf minder tevreden met hun keuze dan studenten. De ontevredenheid van student en starter heeft veelal te maken met de inhoud van de studie. Voor een derde van de starters is de slechte baankans een belangrijke reden dat ze een andere studie hadden willen kiezen.

 

Hoe verder?

De resultaten van dit onderzoek geven een beeld van de huidige generatie studenten en starters die zich (gaan) begeven op de arbeidsmarkt. Wat zijn hun drijfveren en op welke manier oriënteren zij zich op hun toekomst? Qompas gaat ieder jaar onderzoek doen naar hoe studenten en starters zich oriënteren. Ons doel is om altijd actuele informatie te hebben en te delen over de oriëntatie op de arbeidsmarkt van studenten en starters om studenten te kunnen adviseren over hoe zij hun kansen kunnen vergroten en om bedrijven en werkgevers te helpen om de kloof tussen de collegebanken en de arbeidsmarkt te verkleinen.